1. Sai lầm lớn nhất: Cho con ngủ không theo giờ cố định
Nhiều gia đình theo đuổi sự linh hoạt quá mức trong giờ giấc ngủ của con: hôm thì cho bé ngủ sớm vì rảnh rỗi, hôm thì ngủ muộn vì đi chơi, bận việc, hoặc để con chơi đến khi mệt tự gục.
Hệ quả nghiêm trọng:
-
Đồng hồ sinh học bị xáo trộn: Trẻ khó đi vào giấc ngủ, ngủ chập chờn, hay tỉnh giấc giữa đêm.
-
Ảnh hưởng đến sự phát triển: Về lâu dài, trẻ sẽ mệt mỏi, cáu gắt, dễ quấy khóc; khả năng hấp thụ dinh dưỡng kém, chậm tăng cân; và ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển trí não và thể chất do thiếu hụt hormone tăng trưởng.
Giải pháp kiên quyết:
Nếu con bạn còn nhỏ – đặc biệt dưới 2 tuổi – hãy thiết lập lịch sinh hoạt rõ ràng (Easy hoặc Routine). Trong đó, giờ đi ngủ cần được cố định mỗi ngày, kể cả ngày cuối tuần hay ngày thường. Dù đang chơi vui hay bố mẹ đang bận việc, hãy ưu tiên tuyệt đối giờ ngủ của con. Hãy đưa con vào phòng và thực hiện nghi thức ngủ (tắm, đọc sách, hát ru) theo đúng giờ quy định. Sau khi con đã ngủ say, bố mẹ có thể quay lại công việc riêng mà không ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ của con.
2. Thói quen gây gián đoạn: Gọi con dậy ăn đêm dù bé không đói
Đây là thói quen xuất phát từ sự lo lắng thái quá của bố mẹ về việc con bị đói hoặc chậm tăng cân. Nhiều bố mẹ mặc định rằng phải gọi con dậy cho bú hoặc ăn dặm đêm, dù bé đang ngủ rất ngon và sâu giấc.
Tác hại của việc đánh thức con ăn đêm:
-
Làm gián đoạn giấc ngủ sâu: Giấc ngủ bị cắt ngang khiến cơ thể trẻ không thể đạt đến trạng thái ngủ sâu, làm giảm đáng kể lượng hormone tăng trưởng được tiết ra.
-
Nguy cơ nôn trớ và khó ngủ lại: Trẻ ăn trong trạng thái lơ mơ rất dễ bị nôn trớ (do phản xạ nuốt chưa hoàn thiện khi ngủ). Việc bị đánh thức và ăn xong cũng dễ khiến bé khó quay lại giấc ngủ, dẫn đến quấy khóc giữa đêm.
Nguyên tắc vàng:
Ban đêm, trẻ sẽ tự dậy nếu đói (thường là tiếng khóc đòi ăn hoặc tự tìm kiếm ti mẹ/bình sữa). Nếu con ngủ yên và ngủ đủ giờ theo sinh lý lứa tuổi (ví dụ: ngủ liền 5-6 tiếng sau 4-5 tháng tuổi), hãy để con được ngủ trọn giấc, không cần thiết phải đánh thức để ăn. Hãy tin tưởng vào đồng hồ sinh học và nhu cầu tự nhiên của con.
3. Môi trường ngủ kém: Không tạo không gian lý tưởng cho trẻ
Nhiều gia đình chưa chú trọng đến môi trường ngủ. Một số thói quen xấu bao gồm: vẫn để đèn sáng trưng, tivi hoặc điện thoại mở bên cạnh, hay bố mẹ nói chuyện, làm việc lớn tiếng gần nơi con ngủ.
Ảnh hưởng tiêu cực đến não bộ:
Những yếu tố này (ánh sáng mạnh, tiếng ồn, ánh sáng xanh) sẽ gửi tín hiệu đến não bộ, ngăn cản não chuyển sang trạng thái nghỉ ngơi và tiết ra melatonin (hormone điều chỉnh giấc ngủ) → con khó ngủ, dễ cáu, hay giật mình, ngủ không sâu và dễ tỉnh giấc.
Cách tạo môi trường ngủ lý tưởng:
-
Thiết lập "Giờ Vàng": Trước giờ ngủ cố định khoảng 30–45 phút cần bắt đầu nghi thức ngủ (đọc sách, massage nhẹ nhàng) và quan trọng là giảm ánh sáng, tắt các thiết bị điện tử.
-
Không gian yên tĩnh: Đưa con vào phòng ngủ, chỉ để đèn ngủ mờ nhẹ hoặc tắt hoàn toàn.
-
Tránh ánh sáng xanh: Tuyệt đối không dùng điện thoại hoặc máy tính bảng gần con trong giờ ngủ vì ánh sáng xanh sẽ kích thích não bộ, làm giảm sản xuất melatonin. Một căn phòng tối, yên tĩnh, nhiệt độ dễ chịu là điều kiện tiên quyết để con bạn có một giấc ngủ sâu và chất lượng.
Việc thay đổi 3 thói quen này đòi hỏi sự kiên trì từ cha mẹ, nhưng đó là sự đầu tư tốt nhất cho sức khỏe, sự phát triển trí tuệ và chiều cao của con bạn.