Chuyện ăn uống của trẻ nhỏ luôn là đề tài khiến các mẹ đau đầu. Có bé ăn ngoan “trộm vía”, chỉ vài phút đã hết bát cháo, nhưng cũng có bé vừa nhìn thấy thìa là quay đi, khóc lóc hoặc ngậm mãi không chịu nuốt. Nếu mẹ đang rơi vào cảnh “cho con ăn là một cuộc chiến”, thì hãy xem con có đang gặp phải một trong những nguyên nhân dưới đây không – và áp dụng ngay những bí quyết này để mỗi bữa ăn trở nên nhẹ nhàng, vui vẻ hơn.
1. Con chưa thật sự đói
Một trong những sai lầm phổ biến nhất là mẹ cho con ăn theo giờ cố định, ví dụ 3 tiếng phải ăn một lần, thay vì để con ăn khi thực sự đói. Thực tế, cảm giác đói của mỗi bé là khác nhau, phụ thuộc vào mức vận động, giấc ngủ, và khả năng tiêu hóa của con.
Nếu con chưa tiêu hóa hết bữa trước mà mẹ lại ép ăn, con sẽ dễ quấy, ngậm hoặc nôn trớ. Hãy giãn cữ ăn linh hoạt, có thể 3 – 4 – 5 tiếng tùy từng ngày, để con thật sự cảm nhận được cơn đói trước khi ăn. Khi đó, bữa ăn sẽ tự nhiên trở nên dễ dàng hơn, con sẽ háo hức chờ được ăn chứ không phải bị ép.
Ngoài ra, mẹ nên cho con vận động nhiều hơn trước bữa ăn: cho con bò, đi lại, chơi đồ chơi hay ra ngoài hít thở không khí. Khi tiêu hao năng lượng, con sẽ tự nhiên ăn ngon và nhanh hết bát hơn hẳn.
2. Thức ăn không hợp khẩu vị hoặc kết cấu không ổn định
Không phải bé nào cũng thích ăn cùng một loại cháo hay cùng hương vị. Có bé thích vị ngọt béo, có bé lại thích mùi thơm nhẹ, hoặc thích kết cấu mịn – đặc. Mẹ nên quan sát khẩu vị của con để nấu món cháo phù hợp. Nhiều bé rất “mê” kiểu cháo ngọt ngậy, béo nhẹ, nấu cùng bí đỏ, phô mai hoặc nước hầm xương, vì vừa dễ ăn lại giàu năng lượng.
Một lưu ý quan trọng nữa là giữ kết cấu món ăn ổn định. Nếu hôm nay cháo loãng, hôm sau đặc sệt, con dễ “sốc” với sự thay đổi này và chán ăn. Hãy duy trì độ đặc – mịn ổn định trong một thời gian, rồi tăng dần độ thô theo giai đoạn, giống như cách bác sĩ Hiếu đã hướng dẫn trong seri “Ăn dặm cùng bé Su Hào”. Việc tăng thô đúng lộ trình giúp con học nhai, học nuốt dễ dàng mà vẫn cảm thấy thích thú với món ăn.
3. Không khí bữa ăn quá căng thẳng
Một nguyên nhân “ẩn” khiến trẻ biếng ăn chính là áp lực tâm lý trong bữa ăn. Khi mẹ sốt ruột, quát mắng hoặc ép con ăn, con sẽ sợ và phản kháng, dần hình thành tâm lý sợ ăn. Đôi khi chỉ cần nhìn thấy ghế ăn là con đã bật khóc.
Thay vì biến bữa ăn thành “cuộc chiến”, hãy biến nó thành thời gian vui vẻ và thư giãn. Mẹ có thể cho con ăn cùng cả nhà, vừa nói chuyện vừa cười, tạo cảm giác con đang được tham gia vào hoạt động của gia đình. Khi thấy bố mẹ, anh chị cũng ăn ngon miệng, con sẽ muốn bắt chước và tự giác ăn hơn.
Đừng quên khen ngợi, khích lệ con mỗi khi con ăn ngoan – một lời “Con giỏi quá!”, “Con ăn giỏi như anh lớn rồi đấy!” sẽ giúp con cảm thấy vui và có động lực ăn hơn rất nhiều.
Nếu con lỡ không ăn hết bữa, đừng dọa hay ép. Hãy nhẹ nhàng dừng lại, để lần sau con đói và chủ động muốn ăn. Tinh thần thoải mái chính là “gia vị” giúp con ăn ngon và tiêu hóa tốt.
4. Hệ tiêu hóa chưa sẵn sàng hoặc hấp thu kém
Một số bé ăn kém không phải vì chán ăn mà do hệ tiêu hóa chưa hoàn thiện hoặc đang gặp vấn đề hấp thu. Nếu con hay đầy bụng, đi ngoài phân sống, biếng ăn lâu ngày, rất có thể đường ruột đang mất cân bằng.
Trong trường hợp này, mẹ nên bổ sung men vi sinh đúng chủng, đúng liều để khôi phục lại hệ vi khuẩn có lợi trong ruột, giúp con hấp thu dinh dưỡng tốt hơn. Men vi sinh còn hỗ trợ tiêu hóa tinh bột, chất béo, giảm chướng bụng, táo bón và cải thiện cảm giác ngon miệng.
Sau mỗi đợt ốm, đặc biệt là khi con phải dùng kháng sinh, niêm mạc ruột thường bị tổn thương khiến con ăn uống kém. Lúc này, mẹ nên bổ sung thêm kẽm – vi chất giúp phục hồi niêm mạc ruột, đồng thời kích thích vị giác và tăng cảm giác thèm ăn. Nhiều nghiên cứu cho thấy, trẻ được bổ sung kẽm đúng cách thường ăn tốt hơn, tăng cân đều và ít ốm vặt hơn.
Một hệ tiêu hóa khỏe mạnh là nền tảng quan trọng nhất giúp con ăn ngon, hấp thu tốt và phát triển toàn diện. Vì vậy, nếu con có dấu hiệu biếng ăn kéo dài, mẹ nên chú ý kiểm tra hệ tiêu hóa trước khi tìm nguyên nhân khác.
Ăn uống của trẻ nhỏ là hành trình cần sự kiên nhẫn và thấu hiểu. Khi mẹ tôn trọng nhu cầu thật của con, biết điều chỉnh linh hoạt cữ ăn, lựa chọn món hợp khẩu vị, giữ tinh thần vui vẻ và chăm sóc hệ tiêu hóa tốt, con sẽ tự nhiên ăn ngoan và hết bát cháo chỉ trong vài phút – mà không cần bất kỳ “chiêu ép” nào cả.