1. Ưu tiên bảo vệ và chăm sóc hệ tiêu hóa của trẻ
Một hệ tiêu hóa khỏe mạnh là điều kiện đầu tiên để bé ăn tốt, hấp thu tốt và tăng trưởng đều. Rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến đường ruột của bé, bao gồm:
-
Trẻ sinh thường hay sinh mổ
-
Trẻ đủ tháng hay sinh non
-
Sử dụng sữa mẹ hay sữa công thức
-
Có mắc bệnh lý từ sớm hay không
-
Có từng dùng kháng sinh hay không
Tất cả những yếu tố này đều góp phần quyết định đến sự phát triển của hệ tiêu hóa và miễn dịch của trẻ trong năm đầu đời. Những tổn thương dù nhỏ ở đường ruột cũng có thể làm giảm hấp thu, khiến trẻ ăn không ngon miệng, hay bị rối loạn tiêu hóa, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến cân nặng.
Giải pháp hiệu quả là bố mẹ nên hỗ trợ đường ruột của trẻ bằng men vi sinh và kẽm – đặc biệt sau các đợt ốm, tiêu chảy, táo bón hoặc khi dùng kháng sinh. Đây là giai đoạn mà niêm mạc ruột có thể bị tổn thương, hệ vi sinh đường ruột mất cân bằng, làm trẻ chậm phục hồi và dễ tụt cân. Bổ sung đúng lúc giúp trẻ nhanh chóng trở lại nhịp tăng trưởng bình thường.
2. Lựa chọn thực phẩm phù hợp, đảm bảo đủ dinh dưỡng
Sữa mẹ vẫn là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ sơ sinh. Tuy nhiên, khi mẹ ít sữa hoặc phải đi làm sớm, trẻ có thể cần bổ sung sữa công thức. Việc lựa chọn loại sữa phù hợp rất quan trọng. Đừng chạy theo các thương hiệu đắt tiền hay lời quảng cáo hấp dẫn – điều cần thiết là tìm được loại sữa phù hợp với cơ địa và hệ tiêu hóa của con, không gây táo bón, tiêu chảy hoặc dị ứng.
Khi trẻ bước vào giai đoạn ăn dặm, việc xây dựng thực đơn khoa học là bước tiếp theo để đảm bảo duy trì đà tăng cân. Một bữa ăn dặm chuẩn cần đủ 4 nhóm chất:
-
Tinh bột: cháo, bột gạo, cơm nát…
-
Chất đạm: thịt, cá, trứng, tôm…
-
Chất béo: dầu ăn, mỡ, phô mai – nhóm thường bị bỏ quên nhưng vô cùng quan trọng cho sự phát triển của não bộ và tăng cân
-
Rau củ: cung cấp vitamin, chất xơ và hỗ trợ tiêu hóa
Nhiều phụ huynh có xu hướng sợ con “béo phì” nên nấu cháo loãng, thiếu năng lượng, hoặc không cho đủ chất béo. Tuy nhiên, điều này có thể khiến trẻ tăng cân rất chậm, biếng ăn hoặc thiếu hụt dinh dưỡng.
Thực đơn nên sử dụng thực phẩm tươi sống, đảm bảo vệ sinh và rõ nguồn gốc. Việc nấu nướng cũng cần đúng cách để bảo toàn tối đa dinh dưỡng. Hạn chế dùng thực phẩm đóng hộp, chế biến sẵn hoặc nêm gia vị quá nhiều khiến con khó tiêu, mất cảm giác ngon miệng.
3. Bổ sung vi chất đúng thời điểm, đúng cách
Ngay từ tháng thứ 4 trở đi, lượng sắt dự trữ từ trong bụng mẹ của trẻ đã bắt đầu giảm. Nếu không được bổ sung đầy đủ, nhiều bé sẽ bị thiếu máu thiếu sắt, ảnh hưởng đến quá trình vận chuyển oxy cho tế bào, làm chậm quá trình trao đổi chất, khiến bé ăn kém, mệt mỏi, và giảm khả năng tăng trưởng.
Bên cạnh sắt, kẽm cũng là vi chất cần thiết giúp kích thích vị giác, hỗ trợ hấp thu và bảo vệ đường ruột. Kẽm rất phù hợp để bổ sung trước giai đoạn ăn dặm hoặc sau những đợt bé bị ốm, tiêu hóa kém, rối loạn phân.
Ngoài ra, các vitamin nhóm B, D và A cũng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ phát triển toàn diện cho bé. Tuy nhiên, việc bổ sung cần tuân theo chỉ dẫn, liều lượng rõ ràng từ bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng – không nên tự ý dùng phối hợp quá nhiều sản phẩm gây thừa chất hoặc gây rối loạn tiêu hóa.
12 tháng đầu đời – nền tảng vàng cho sự phát triển
Không phải ngẫu nhiên mà các chuyên gia gọi 12 tháng đầu là “giai đoạn vàng” cho tăng trưởng. Nếu bỏ lỡ giai đoạn này, trẻ không chỉ có nguy cơ thấp còi, mà còn dễ ảnh hưởng đến trí tuệ và miễn dịch sau này.
Để giúp con duy trì được tốc độ tăng cân lý tưởng trong năm đầu, bố mẹ cần ghi nhớ:
-
Ưu tiên bảo vệ hệ tiêu hóa: đây là chìa khóa để hấp thu tốt
-
Lựa chọn sữa phù hợp, thực phẩm an toàn, đầy đủ chất
-
Bổ sung vi chất hợp lý, đúng giai đoạn phát triển của trẻ
Nếu áp dụng đúng cách, mẹ sẽ thấy rõ sự thay đổi của con từng tháng – từ việc ăn ngon miệng hơn, tiêu hóa ổn định hơn, cho đến tăng cân đều, đạt chuẩn theo từng mốc phát triển. Và quan trọng nhất, mẹ có thể yên tâm vì đã trao cho con một nền tảng sức khỏe vững chắc ngay từ đầu đời.